کد مطلب:106679 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:159

[صفحه 318]

از سخنان امام (ع) در اندرز شریح بن هانی هنگامی كه او را به سرگردگی سپاه عازم شام گمارد. نزوه: جهش، یكباره جستن حفیظه: خشم واقم: كسی كه چیزی را به بدترین صورت رد می كند، می گویند: وقمه: یعنی او را با شدت و خشم باز پس زد. وقم: خشم گرفتن و خوار ساختن قمع: نیز به معنای خشم گرفتن و خوار ساختن است. (هر صبح و شام از خدا بترس و از دنیای فریبكار نسبت به جان خود برحذر باش، و هرگز از او ایمن مباش. و بدان كه اگر خود را از بسیاری چیزهایی كه دوست داری، به دلیل ناروائی آنها، باز نداری، كششهای نفسانی زیانهای فراوانی به تو خواهد رساند. بنابراین جلو هوای نفست را بگیر، و به هنگام خشم، دست رد بر سینه ی طغیان قوه ی غضب بزن و آن را از خود دور كن.) بخشی از جریان فرستادن شریح بن هانی را به همراه زیاد بن نضیر به سركردگی سپاه دوازده هراز نفری كه راهی شام بودند قبلا نقل كردیم. امام (ع) او را به ترس دائم از خدا امر كرده است، و چون لازمه ی ترس از خدا، انجام اعمال نیك است، از این رو به تفصیل آن اعمال پرداخته است، یعنی از دنیای فریبنده نسبت به خود، حذر كند، و نسبت فریبكاری را از آن جهت به دنیا داده است كه دنیا وسیله ی ما

دی فریب است. و دیگر این كه نباید به هیچ وجه از طرف دنیا آسوده خاطر باشد، زیرا كه لازمه ی آن غفلت از آخرت است. آنگاه امام (ع) او را آگاه ساخته است بر این كه اگر جلو نفس اماره ی بالسوء، را از غرق شدن در بسیاری از خواسته های خود نگیرد كه از پیامدهای ناروای آنها در هراس است و به سبب همانها در توقفگاههای الهی متوقف می شود، و با همان خواستها در صراط مستقیم باید حركت كند، هوای نفس و تمایلات نفسانی او، كم كم رشد می كند، تا بدانجا كه او را به ورطه ی هلاكت می اندازد. سپس سفارش و نصیحت خود را با دستور به جلوگیری و منع هوای نفس به هنگام جهش و برآشفتگی در حال خشم، مورد تاكید قرار داده است. و قبلا معلوم شد كه آزاد گذاشتن هوای نفس سرچشمه ی همه ی بدیهایی است كه در دنیا و آخرت عاید انسان می شود.

صفحه 318.